Trong thế giới bóng đá đầy kịch tính, mỗi trận đấu là một câu chuyện, và những khoảnh khắc cuối cùng luôn mang đến cảm xúc vỡ òa. Khi 90 phút thi đấu chính thức kết thúc mà hai đội vẫn bất phân thắng bại, đó là lúc khái niệm Extra time trong bóng đá là gì trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, đưa người hâm mộ vào một cuộc phiêu lưu cảm xúc với những phút giây nghẹt thở. Hôm nay, hãy cùng LogoKick tìm hiểu về thời gian đặc biệt này, yếu tố then chốt quyết định vận mệnh của cả một mùa giải hay một chiếc cúp vô địch.
Extra time trong bóng đá là gì?
Extra time trong bóng đá là gì? Đơn giản, hiệp phụ là khoảng thời gian thi đấu bổ sung được áp dụng khi một trận đấu loại trực tiếp hoặc chung kết có tỷ số hòa sau 90 phút thi đấu chính thức, bao gồm cả thời gian bù giờ. Mục tiêu chính của hiệp phụ là nhằm tìm ra đội chiến thắng một cách công bằng, tránh tình trạng trận đấu kết thúc với kết quả hòa trong những giải đấu đòi hỏi phải có đội thắng, đội thua. Hiệp phụ được chia thành hai hiệp nhỏ, mỗi hiệp kéo dài 15 phút, nâng tổng thời gian thi đấu có thể lên đến 120 phút.
Trong các giải đấu lớn như World Cup, Euro, hay UEFA Champions League, hiệp phụ đóng vai trò quyết định, tạo cơ hội cho các đội tìm kiếm bàn thắng và phân định thắng thua. Tuy nhiên, ở một số giải đấu không chuyên nghiệp hoặc các giải siêu cúp, ban tổ chức có thể bỏ qua hiệp phụ và chuyển thẳng sang loạt sút luân lưu để tiết kiệm thể lực cho cầu thủ.
Quy định về luật thi đấu Extra time trong bóng đá là gì
Luật FIFA quy định khá rõ ràng về hiệp phụ trong bóng đá. Sau 90 phút thi đấu chính thức (bao gồm cả thời gian bù giờ) với tỷ số hòa, trận đấu sẽ bước vào hiệp phụ. Hiệp phụ bao gồm hai hiệp, mỗi hiệp kéo dài 15 phút, với khoảng thời gian nghỉ ngắn giữa hai hiệp phụ, thường chỉ khoảng 1-2 phút, đủ để các đội đổi sân. Không có thời gian bù giờ cho từng hiệp phụ.
Điểm đặc biệt là các quy định khác của Luật bóng đá, như luật việt vị, phạm lỗi và thẻ phạt, vẫn được áp dụng đầy đủ trong suốt thời gian hiệp phụ. Một thay đổi đáng chú ý là mỗi đội được phép thay thêm một cầu thủ thứ tư trong hiệp phụ, nâng tổng số quyền thay người lên tối đa sáu nếu trận đấu kéo dài. Điều này giúp các huấn luyện viên có thêm lựa chọn để làm mới đội hình, đối phó với tình trạng thể lực suy giảm của cầu thủ.
Lịch sử ra đời và sự tiến hóa của Extra time
Khái niệm về thời gian thi đấu bổ sung đã xuất hiện từ rất sớm trong lịch sử bóng đá. Theo tạp chí FourFourTwo, những bút tích đầu tiên về “hiệp phụ” có thể được tìm thấy trong cuốn sách luật bóng đá Anh từ năm 1897. Trận đấu đầu tiên được ghi nhận có hiệp phụ là chung kết Cúp Quốc gia Đức năm 1922 giữa Hamburg và Nuremberg, dù trận đấu này sau đó phải dừng lại vì trời quá tối.
Extra time trong bóng đá là gì và hiệp phụ bắt đầu được áp dụng rộng rãi hơn vào những năm 1900 tại các giải đấu lớn như Thế vận hội và World Cup. Ý tưởng này được đón nhận tích cực vì nó giúp các trận đấu loại trực tiếp có thể kết thúc ngay trong ngày, thay vì phải đá lại nhiều lần. EURO 1960 là giải đấu lớn đầu tiên áp dụng hiệp phụ, nơi Liên Xô đã giành chiến thắng trước Nam Tư nhờ bàn thắng trong hiệp phụ.
Những thử nghiệm quyết liệt về bàn thắng vàng và bàn thắng bạc
Trong những năm 1990 và đầu thập niên 2000, FIFA đã thử nghiệm hai luật đột phá nhằm tăng tính kịch tính và khuyến khích lối chơi tấn công trong hiệp phụ: bàn thắng vàng và bàn thắng bạc.
Bàn thắng vàng
Luật bàn thắng vàng, được FIFA giới thiệu chính thức vào năm 1993, quy định rằng đội nào ghi bàn đầu tiên trong hiệp phụ sẽ thắng ngay lập tức và trận đấu kết thúc. Extra time trong bóng đá là gì và đây là một dạng “cái chết đột ngột”, tạo ra những khoảnh khắc vỡ òa cảm xúc nhưng cũng đầy nghiệt ngã. Bàn thắng vàng từng được áp dụng tại World Cup 1998, 2002 và Euro 1996, 2000. Ví dụ nổi bật là bàn thắng của Oliver Bierhoff giúp Đức vô địch Euro 1996 hay pha lập công của Laurent Blanc cho Pháp tại World Cup 1998. Tuy nhiên, luật này cũng bị chỉ trích vì khiến các đội bóng thi đấu thận trọng, thậm chí phòng ngự tiêu cực hơn để tránh bị thua bất ngờ.
Bàn thắng bạc
Để khắc phục nhược điểm của bàn thắng vàng, UEFA đã giới thiệu luật bàn thắng bạc vào mùa giải 2002/03. Theo luật này, nếu một đội dẫn trước sau khi kết thúc hiệp phụ thứ nhất (15 phút đầu), trận đấu sẽ kết thúc ngay lập tức và đội đó sẽ thắng. Nếu tỷ số vẫn hòa sau hiệp phụ thứ nhất, trận đấu sẽ tiếp tục đến hết hiệp phụ thứ hai, và nếu vẫn hòa thì sẽ đá luân lưu. Luật bàn thắng bạc chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, được sử dụng tại Euro 2004 và đã chứng kiến Hy Lạp đánh bại Cộng hòa Séc ở bán kết. Đến năm 2004, cả bàn thắng vàng và bàn thắng bạc đều bị bãi bỏ, và luật thi đấu quay trở lại với thể thức hiệp phụ đầy đủ 30 phút như hiện nay.
Tác động của Extra time trong bóng đá là gì lên cầu thủ
Việc phải thi đấu thêm 30 phút trong hiệp phụ ảnh hưởng đáng kể đến thể lực và tâm lý của cầu thủ. Tổng cộng 120 phút thi đấu là một thử thách cực lớn, đòi hỏi các cầu thủ phải có nền tảng thể lực cực tốt. Sự mệt mỏi có thể dẫn đến sai lầm, chấn thương và giảm khả năng đưa ra quyết định chính xác. Điều này càng trở nên nghiêm trọng với các đội bóng phải tham gia nhiều giải đấu trong năm.
Về mặt chiến thuật, các huấn luyện viên thường phải điều chỉnh đội hình và lối chơi. Quyền thay người bổ sung trong hiệp phụ trở thành một công cụ quan trọng để duy trì sự tươi mới và tốc độ cho đội bóng. Những cầu thủ có khả năng tạo đột biến, chạy chỗ tốt hoặc có kinh nghiệm đá penalty thường được ưu tiên tung vào sân ở thời điểm này. Tâm lý cũng đóng vai trò then chốt; bản lĩnh và khả năng chịu đựng áp lực có thể quyết định kết quả của trận đấu.
Khi nào áp dụng Extra time trong bóng đá
Sau khi hiệp phụ kết thúc mà hai đội vẫn hòa nhau, loạt sút luân lưu 11 mét sẽ được áp dụng để xác định đội thắng. Đây là một phương thức “sinh tử”, đầy may rủi và thường mang đến cảm xúc tột cùng cho người hâm mộ. Loạt sút luân lưu được FIFA đưa vào luật từ năm 1970, nhằm giải quyết các trận đấu hòa sau hiệp phụ.
Extra time trong bóng đá là gì và sự khác biệt rõ ràng là hiệp phụ là thời gian thi đấu thực tế trên sân, nơi các cầu thủ vẫn tiếp tục chơi bóng với đầy đủ luật lệ. Trong khi đó, loạt sút luân lưu là một hình thức thi đá phạt đền luân phiên, không tính là bàn thắng cho cá nhân cầu thủ hay đội bóng vào tổng số bàn thắng của trận đấu. Quyết định sử dụng hiệp phụ hay luân lưu (hoặc cả hai) được quy định rõ ràng trong điều lệ của từng giải đấu.
Những trận đấu đi vào lịch sử của Extra time trong bóng đá là gì
Bóng đá đã chứng kiến vô số trận đấu được định đoạt trong hiệp phụ, tạo nên những khoảnh khắc không thể quên. Trận chung kết UEFA Champions League 2014 giữa Real Madrid và Atlético Madrid là một ví dụ điển hình. Real Madrid đã gỡ hòa ở phút 90+3 và sau đó bùng nổ trong hiệp phụ, ghi thêm 3 bàn để giành chiến thắng 4-1.
Một khoảnh khắc gây sốc khác là trận chung kết World Cup 2006 giữa Ý và Pháp, khi Zinedine Zidane bị truất quyền thi đấu vì húc đầu vào Materazzi trong hiệp phụ, trước khi Ý giành chiến thắng trên chấm luân lưu. World Cup 2022 cũng có trận chung kết kịch tính giữa Argentina và Pháp, khi Kylian Mbappe gỡ hòa 3-3 bằng quả phạt đền ở cuối trận, đưa trận đấu vào hiệp phụ. Những trận đấu này không chỉ căng thẳng về tỷ số mà còn đậm đặc yếu tố tâm lý và thể lực, khắc sâu vào ký ức người hâm mộ.
Lời kết
Extra time trong bóng đá là gì không chỉ là một quy tắc thi đấu, mà còn là một phần không thể thiếu tạo nên sự hấp dẫn, kịch tính và đầy cảm xúc của môn thể thao vua. Từ những khoảnh khắc vỡ òa của bàn thắng quyết định đến những giọt nước mắt tiếc nuối, hiệp phụ luôn là sân khấu để bản lĩnh, chiến thuật và thể lực của cầu thủ được thử thách đến giới hạn cuối cùng. LogoKick hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn sâu sắc hơn về ý nghĩa và tầm quan trọng của hiệp phụ.
